ISO 50001
Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας
Το ISO 50001 έχει εκπονηθεί από το Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) και είναι ένα διεθνές πρότυπο στο οποίο καθορίζονται οι γενικές απαιτήσεις για την ανάπτυξη, εφαρμογή και συνεχή βελτίωση ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας. Το πρότυπο αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των οργανισμών, στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και στη συμμόρφωση με τις κανονιστικές και νομοθετικές απαιτήσεις για τη βιώσιμη διαχείριση των ενεργειακών πόρων.
Το ISO 50001 μπορεί να εφαρμοστεί από όλες τις επιχειρήσεις και οργανισμούς (ιδιωτικού και δημοσίου χαρακτήρα), ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου δραστηριότητας, που επιθυμούν να βελτιώσουν τη διαχείριση της ενέργειας και να μειώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Απευθύνεται σε βιομηχανικές επιχειρήσεις, εταιρείες παροχής υπηρεσιών, εμπορικές επιχειρήσεις, δημόσιους οργανισμούς και κάθε φορέα που στοχεύει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στη μείωση του λειτουργικού κόστους μέσω της ορθολογικής χρήσης της ενέργειας.
Η ανάπτυξη ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας κατά ISO 50001 περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Καταγραφή και αξιολόγηση της ενεργειακής κατανάλωσης και των σημαντικών ενεργειακών χρήσεων της επιχείρησης
- Ανάλυση των πιθανών ενεργειακών βελτιώσεων και καθορισμός στόχων ενεργειακής απόδοσης
- Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών και διαδικασιών για την αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας
- Εκπαίδευση του προσωπικού σχετικά με τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης και την αποδοτική χρήση των πόρων
- Συνεχής παρακολούθηση, αξιολόγηση και βελτίωση του συστήματος μέσω δεικτών ενεργειακής απόδοσης και εσωτερικών επιθεωρήσεων
Ο βαθμός δυσκολίας της εφαρμογής του ISO 50001 εξαρτάται από το μέγεθος της επιχείρησης, την πολυπλοκότητα των ενεργειακών της δραστηριοτήτων και τον βαθμό εξοικείωσης του προσωπικού με πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Επιχειρήσεις με υψηλή κατανάλωση ενέργειας μπορεί να απαιτήσουν πιο σύνθετες διαδικασίες και εκτεταμένες παρεμβάσεις. Η συνεργασία με εξειδικευμένους συμβούλους μπορεί να διευκολύνει τη διαδικασία και να διασφαλίσει τη σωστή εφαρμογή του συστήματος.
Υπάρχουν αρκετοί φορείς πιστοποίησης στην Ελλάδα οι οποίοι είναι διαπιστευμένοι από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ) ή από άλλους ισάξιους φορείς για την έκδοση σχετικών πιστοποιητικών ανάλογα με τη δραστηριότητα της επιχείρησης. Η διαδικασία της πιστοποίησης περιλαμβάνει αξιολόγηση της συμμόρφωσης της επιχείρησης σε σχέση με τις διαδικασίες ενεργειακής διαχείρισης, αξιολόγηση του Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας σε σχέση με τις απαιτήσεις του προτύπου, καθώς και αξιολόγηση της εφαρμογής του στην πράξη.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ο Φορέας Πιστοποίησης εκδίδει Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης τριετούς διάρκειας. Σε περίπτωση σημαντικών αποκλίσεων, ορίζονται οι διορθωτικές ενέργειες που θα πρέπει να πραγματοποιηθούν από την επιχείρηση πριν την έκδοση του Πιστοποιητικού. Οι μη σημαντικές αποκλίσεις θα πρέπει να διευθετηθούν μέχρι την επόμενη αξιολόγηση.
Το Πιστοποιητικό διατηρείται σε ισχύ υπό την προϋπόθεση ότι διενεργούνται προγραμματισμένες περιοδικές αξιολογήσεις από τον Φορέα Πιστοποίησης τουλάχιστον σε ετήσια βάση, στις οποίες επιβεβαιώνεται η διατήρηση της συμμόρφωσης με τις καθορισμένες απαιτήσεις.
Οι επιχειρήσεις που υιοθετούν το ISO 50001 απολαμβάνουν πολλαπλά οφέλη, όπως:
- Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας
- Μείωση του λειτουργικού κόστους μέσω της αποδοτικότερης χρήσης των ενεργειακών πόρων
- Συμμόρφωση με τις νομοθετικές και κανονιστικές απαιτήσεις που σχετίζονται με τη διαχείριση της ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος
- Ενίσχυση της εταιρικής εικόνας και της βιωσιμότητας, μέσω της υιοθέτησης πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον
- Μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής
Η ανάπτυξη και η πιστοποίηση ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας εξαρτάται από το μέγεθος της επιχείρησης, τα είδη των ενεργειακών χρήσεων, τις υφιστάμενες διαδικασίες ενεργειακής διαχείρισης και τη συμμετοχή του προσωπικού. Ο απαιτούμενος χρόνος για μικρές επιχειρήσεις κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 2 και 4 μηνών.