AGRO Standards
Πρότυπα Πιστοποίησης Ολοκληρωμένης Διαχείρισης & Ποιότητας Αγροτικών Προϊόντων
Τα AGRO Standards είναι μια σειρά ελληνικών προτύπων που αναπτύχθηκαν από τον Οργανισμό Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ – AGROCERT) και αφορούν την ποιότητα, την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα της γεωργικής παραγωγής. Τα πρότυπα αυτά καθορίζουν τεχνικές προδιαγραφές και κριτήρια για την ορθολογική διαχείριση της πρωτογενούς παραγωγής, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση της ποιότητας και της αυθεντικότητας των ελληνικών αγροτικών προϊόντων.
Τα AGRO Standards καλύπτουν διάφορους τομείς της γεωργικής παραγωγής, όπως την ολοκληρωμένη διαχείριση καλλιεργειών, την πιστοποίηση προϊόντων με γεωγραφική ένδειξη, την καλή πρακτική στη ζωική παραγωγή και την ασφάλεια των τροφίμων. Η εφαρμογή τους αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τους παραγωγούς που επιθυμούν να συμμορφωθούν με αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας και να ενισχύσουν την προστιθέμενη αξία των προϊόντων τους.
Τα πρότυπα AGRO απευθύνονται σε παραγωγούς, γεωργικούς συνεταιρισμούς, αγροτικές επιχειρήσεις και μεταποιητές που επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι η παραγωγή τους συμμορφώνεται με τις αρχές της αειφόρου γεωργίας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της διαχείρισης της ποιότητας.
Συγκεκριμένα, τα πρότυπα αυτά αφορούν:
- Γεωργικές εκμεταλλεύσεις, που εφαρμόζουν πρακτικές ολοκληρωμένης διαχείρισης καλλιεργειών (π.χ. AGRO 2-1 και AGRO 2-2)
- Κτηνοτροφικές μονάδες, που επιδιώκουν τη βελτίωση της υγιεινής και ευζωίας των ζώων (π.χ. AGRO 3)
- Παραγωγούς προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ποιότητας και ιχνηλασιμότητας (π.χ. AGRO 7)
- Επιχειρήσεις μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων, που επιθυμούν να αποδείξουν τη συμμόρφωση των διαδικασιών τους με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της αγροδιατροφικής ποιότητας
Η εφαρμογή των AGRO Standards απαιτεί τη συμμόρφωση των παραγωγών και των επιχειρήσεων με καθορισμένες τεχνικές προδιαγραφές και διαδικασίες που περιλαμβάνουν τη διαχείριση των γεωργικών εισροών, την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των εργαζομένων και την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων.
Για να επιτύχουν τη συμμόρφωση, οι επιχειρήσεις και οι παραγωγοί οφείλουν να υιοθετήσουν τεκμηριωμένες διαδικασίες, να καταγράφουν τις πρακτικές τους και να διασφαλίζουν ότι τα παραγόμενα προϊόντα πληρούν τα ποιοτικά και υγειονομικά πρότυπα. Οι έλεγχοι περιλαμβάνουν επιθεωρήσεις από διαπιστευμένους φορείς πιστοποίησης, οι οποίοι αξιολογούν την ορθή εφαρμογή των προτύπων και την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών διαχείρισης.
Ο βαθμός δυσκολίας της εφαρμογής εξαρτάται από το είδος της γεωργικής ή κτηνοτροφικής δραστηριότητας, το επίπεδο συμμόρφωσης με τις υφιστάμενες απαιτήσεις και την πολυπλοκότητα των διαδικασιών που πρέπει να εφαρμοστούν.
Οι παραγωγοί που διαθέτουν ήδη συστήματα διαχείρισης ποιότητας ή ασφάλειας τροφίμων, όπως GLOBAL G.A.P., ISO 22000 ή HACCP, μπορούν να ενσωματώσουν πιο εύκολα τις απαιτήσεις των AGRO Standards. Ωστόσο, για νέες επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία με τυποποιημένα συστήματα, η εφαρμογή απαιτεί εκπαίδευση, προσαρμογή των πρακτικών παραγωγής και πιθανώς επενδύσεις σε τεχνολογίες και διαδικασίες ελέγχου.
Η πιστοποίηση στα AGRO Standards πραγματοποιείται από διαπιστευμένους φορείς πιστοποίησης, οι οποίοι αξιολογούν τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων και των παραγωγών με τις απαιτήσεις των προτύπων.
Η διαδικασία ξεκινά με την υποβολή αίτησης σε αναγνωρισμένο φορέα, ο οποίος καθορίζει το πλαίσιο συμμόρφωσης ανάλογα με το πρότυπο που εφαρμόζεται. Στη συνέχεια, η επιχείρηση ή ο παραγωγός πρέπει να διαμορφώσει ένα σύστημα διαχείρισης και τεκμηρίωσης, που να περιλαμβάνει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία, όπως αρχεία παραγωγής, διαδικασίες περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου ασφάλειας.
Ακολουθεί η επιθεώρηση από διαπιστευμένο φορέα, όπου εξετάζεται η εφαρμογή των απαιτήσεων του προτύπου, η τήρηση διαδικασιών και η συμμόρφωση με τα πρότυπα παραγωγής. Εφόσον η επιχείρηση πληροί τις προδιαγραφές, εκδίδεται το πιστοποιητικό συμμόρφωσης, το οποίο επιτρέπει τη χρήση της σήμανσης που αντιστοιχεί στο εκάστοτε AGRO Standard.
Η πιστοποίηση έχει ισχύ τριών ετών και απαιτείται ετήσιος έλεγχος επιτήρησης, ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του προτύπου. Μετά το πέρας της τριετίας, η επιχείρηση πρέπει να υποβληθεί σε αναθεωρητική επιθεώρηση, προκειμένου να ανανεώσει την πιστοποίησή της.
Η εφαρμογή και πιστοποίηση των AGRO Standards προσφέρει πολλαπλά οφέλη στις αγροτικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις:
- Αύξηση της αξιοπιστίας και της ποιότητας των προϊόντων, καθώς τα πρότυπα διασφαλίζουν υψηλές προδιαγραφές παραγωγής
- Πρόσβαση σε νέες αγορές, καθώς πολλά δίκτυα λιανεμπορίου και προμηθευτές απαιτούν πιστοποιήσεις ποιότητας και ιχνηλασιμότητας
- Βελτίωση των γεωργικών πρακτικών, μέσω της τεκμηριωμένης διαχείρισης της παραγωγής και των εισροών
- Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μέσω της εφαρμογής ορθών γεωργικών και κτηνοτροφικών πρακτικών
- Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των εθνικών και ευρωπαϊκών κανονισμών, που αφορούν την παραγωγή και διαχείριση αγροδιατροφικών προϊόντων
- Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, με προϊόντα που φέρουν αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις ποιότητας και διαφοροποιούνται στην αγορά
Η διαδικασία πιστοποίησης εξαρτάται από την ετοιμότητα της επιχείρησης ή του παραγωγού, το μέγεθος της εκμετάλλευσης και τις απαιτήσεις του προτύπου.
Για παραγωγούς που ήδη εφαρμόζουν πρότυπα διαχείρισης ποιότητας, η πιστοποίηση μπορεί να ολοκληρωθεί εντός 2-4 μηνών. Για νέες εκμεταλλεύσεις που απαιτούν μεγαλύτερες προσαρμογές, η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως 6 μήνες, ανάλογα με την πολυπλοκότητα της παραγωγικής διαδικασίας.